Wychodząc do pracy nieraz zdarzyło mi się pomyśleć, że fajnie byłoby wybrać się na przejażdżkę rowerową o poranku. Gdy wczoraj wróciłem z wycieczki, stwierdziłem, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby pomysł ten zrealizować nazajutrz, czyli dzisiaj.

Wstałem o masochistycznej jak na sobotę porze, czyli o 5:30. Zjadłem stosunkowo skromne śniadanie, wypiłem kawę i przebrałem się. Przygotowałem prowiant na drogę, napełniłem bidony i kilkanaście minut po szóstej wyszedłem z domu.

Delikatnie mówiąc, było rześko. Termometr wskazywał tylko 12° C. Miałem na sobie koszulkę z krótkim rękawem, bo wiedziałem, że później będzie upał. Ale na razie marzłem. Po dwóch kilometrach organizm przyzwyczaił się do chłodu. Jechałem na wschód. Było prawie bezwietrznie. Słońce powoli wznosiło się po błękitnym niebie. Dojechałem do Puszczy Niepołomickiej. Temperatura, która w międzyczasie nieco wzrosła, teraz znów obniżyła się. W lesie było naprawdę chłodno, a tu i ówdzie pośród drzew można było dostrzec obłoczki porannej mgły. Przejechałem przez Niepołomice i skierowałem się do Nowej Huty. Dojechałem do Alei Jana Pawła II i skręciłem w stronę centrum Krakowa. Z Ronda Mogilskiego pojechałem do Ronda Grzegórzeckiego. Miałem już sporo kilometrów na liczniku, ale zamiast do domu, skręciłem na zachód. Jadąc wzdłuż Wisły dotarłem na Salwator, a potem jeszcze dalej, czyli aż do ulicy Mirowskiej. Przejechałem na drugi brzeg i dojechałem do ulicy Tynieckiej. Tam skierowałem się z powrotem do Krakowa. W okolicy ulicy Praskiej wjechałem na ścieżkę rowerową wzdłuż Wisły i dojechałem na Zabłocie. Do domu wróciłem przez Rybitwy.

Pomimo przejechania ponad stu kilometrów, czułem się świeży i byłem wręcz wypoczęty. Wczesna pora sprawiła, że cała energia mogła zostać spożytkowana na sprawną jazdę, a nie na walkę z upałem. Wycieczka trwała niecałe cztery godziny i muszę przyznać, że dała mi naprawdę dużo frajdy. Jak dobrze, że mam taką właśnie odskocznię od rzeczywistości, która nie zawsze przypomina błękitne, bezchmurne niebo.

Wczoraj zakończył się 70 Tour de Pologne. Ostatni, siódmy etap, czyli jazda indywidualna na czas została rozegrana na trasie pomiędzy Wieliczką a Krakowem. Grzechem byłoby nie zobaczyć kolarzy z bliska, więc już tydzień temu przejechałem trasę tego etapu, aby wytypować kilka miejsc, skąd będę miał najlepszy widok. Interesowały mnie tylko podjazdy, bo na płaskich fragmentach trasy kolarze osiągają taką prędkość, że mój wysłużony aparat fotograficzny mógłby nie podołać ambitnemu zadaniu uwiecznienia zawodników. W grę wchodziło kilka miejsc: Siercza, Koźmice Wielkie, Gorzków, Tomaszkowice. W Sierczy spodziewałem się sporej liczby kibiców. Podobnie w Tomaszkowicach. W Gorzkowie nie było zbyt stromo i mogłem liczyć jedynie na to, że kolarze będą zwalniać przed zakrętem. Wybrałem więc Koźmice Wielkie, bo tam podjazd był stosunkowo długi i zauważyłem przynajmniej kilka dogodnych miejsc, gdzie mogłem się „zaczaić”.

W sobotnie popołudnie wybraliśmy się więc prawie całą rodziną, aby dopingować zawodników w ich zmaganiach. Była piękna, słoneczna pogoda. Jadąc samochodem nie mogłem pojechać główną drogą, po której mieli jechać kolarze. Wybrałem więc boczne, wąskie drogi, z których część była mi znana z racji rowerowych eskapad. Wydawało mi się, że znam już wszystkie podkrakowskie szlaki, a przynajmniej większość z nich. Jednak jadąc wczoraj do Koźmic Wielkich okazało się, że byłem w błędzie. Wąskie dukty wijące się wśród malowniczych wzgórz, wzbijające się stromo ku niebu były tak urzekające, że już wtedy wiedziałem, iż w niedzielne popołudnie nie wysiedzę spokojnie w domu i będę musiał pojawić się w tych miejscach na rowerze.

Zanim jednak opiszę pokrótce dzisiejszy wyjazd, podzielę się kilkoma uwagami z wczorajszego etapu TdP. Podobało mi się, że wielu mieszkańców, nieraz całymi rodzinami wyszło na drogę, aby dopingować kolarzy. Niektórzy rozłożyli przed domem ogrodowe krzesła i stoliki, wprowadzając swojską atmosferę pikniku. Każdy przejeżdżający kolarz mógł liczyć na okrzyki i oklaski, ale oczywiście największy aplauz zbierali „nasi”. Apogeum nastąpiło w momencie przejazdu Rafała Majki, który poobijany po piątkowym upadku, z zabandażowaną lewą nogą, dzielnie walczył na trasie. To dziwne, ale jednocześnie piękne, gdy przez chwilę wszyscy mogą poczuć się prawdziwą wspólnotą, połączoną jednym i tym samym pragnieniem. Dwie godziny wzajemnej uprzejmości, dzielenia się informacjami, kto teraz będzie jechał, a kto przemknął minutę temu, a kiedy będzie jechał następny Polak… Jakby inny świat, bez tej naszej, codziennej, bezinteresownej nieżyczliwości. I to tyle na temat Tour de Pologne.


Rafał Majka. Był dziesiąty. W całym wyścigu zajął najbardziej pechowe miejsce, czyli czwarte. Do trzeciego zabrakło 10, do drugiego 13, a do pierwszego 26 sekund. Kiedyś i tak będzie najlepszy!


Pieter Weening. Jeszcze nie wie, że za około czterdzieści minut wjedzie na Rynek Główny jako zwycięzca 70 edycji Tour de Pologne. Jazdę indywidualną na czas skończył na szóstym miejscu.


Sir Bradley Wiggins. Zdeklasuje rywali i nie pozostawi wątpliwości, kto jest najlepszy w jeździe na czas.


A dzisiejsza trasa, a w zasadzie jedna z jej części była powieleniem wczorajszego dojazdu samochodem do Koźmic Wielkich. Jadąc autem nie mierzyłem nachylenia podjazdów, ale wiedziałem, że nie będzie to spacerek. Zacząłem tradycyjnie. Ulicą Hallera dojechałem do Kosocic, a Droga Rokadowa zaprowadziła mnie do ulicy Kuryłowicza. Jechałem nią na wschód, a potem skręciłem na południe w ulicę Drużbackiej. Najpierw był lekki zjazd, a potem równie łagodny podjazd. Skręciłem ponownie na wschód, przejechałem kilkaset metrów pod górę, a potem skręciłem na południe w stronę Podstolic. Tutaj najpierw czekał mnie bardzo szybki zjazd, za którym niemal natychmiast rozpoczął się dosyć twardy podjazd. Tylko w jednym miejscu nachylenie spadło do 4%, a poza tym wynosiło od 6 do 12%. Podstolice pozwoliły na złapanie trochę oddechu i bardzo dobrze, bo najgorsze było dopiero przede mną. Najpierw niewielki „hopek”, bo tylko 25 metrów przewyższenia, ale za to aż 15-to procentowe nachylenie na samym początku. Potem delikatny zjazd i kolejny kilometr twardego podjazdu. Dojeżdżając do Panciawy miałem więc już trochę w nogach, ale tutaj rozpoczęła się już łatwiejsza część trasy. Przejechałem przez Zalesie i pojechałem w stronę Świątnik Górnych. Ostatnio bardzo często pojawiam się w tym miejscu. Równie często jadę potem do Mogilan. Tyk było i dzisiaj. Z Mogilan pojechałem do Radziszowa. Za Bukowem, na krótkim odcinku drogi „straciłem” ponad sto metrów wysokości. Korzystając z nowego, pozbawionego dziur asfaltu pozwoliłem sobie na odrobinę szaleństwa i pobiłem prywatny rekord prędkości. Prawdę mówiąc, gdy wreszcie musiałem dosyć gwałtownie zahamować, poczułem „delikatny” swąd z hamulców ;). Potem było już łatwo. Dojechałem do Skawiny, skierowałem się do Tyńca i wróciłem do Krakowa.

No i znowu poniosło mnie w stronę Świątnik Górnych, co oczywiście oznaczało walkę z podjazdami w pełnym słońcu. Odczuwałem jeszcze co prawda lekkie zmęczenie po sobotnim szaleństwie, ale nie chciałem ograniczać się do kręcenia łatwych kilometrów.

Dzisiaj miałem okazję przejechać się kilkoma drogami, których jeszcze nigdy nie przemierzałem. Pierwsza z nich wiedzie od Lusiny, przez Konary do Łobzowa. To prawie sześciokilometrowy podjazd o zróżnicowanym nachyleniu. Ale nie to stanowiło trudność. W Konarach jest „coś”, jakaś firma lub jakiś ośrodek rolniczy, na terenie którego – mam takie wrażenie – „produkowana” jest gnojowica lub cokolwiek innego, co w taki upał, jaki był dzisiaj, potwornie śmierdziało. Na odcinku ponad stu metrów, nie byłem w stanie normalnie oddychać. Niemalże krztusiłem się śmierdzącym powietrzem i niedużo brakowało, abym po prostu zwymiotował. Współczuję okolicznym mieszkańcom. Mnie w końcu udało się wyrwać z tego smrodu, a oni tam zostali.

Druga z nowo odkrytych dróg wiedzie ze Świątnik Górnych, przez Rzeszotary Dolne, Rzeszotary, Ochojno, do Golkowic. Niesamowity jest zwłaszcza odcinek pomiędzy Ochojnem a Golkowicami. Nie dość, że droga stromo opada w dół, to na dodatek jest wąska i kręta. Niedużo brakowało, abym „przestrzelił” jeden z zakrętów i zawarł bliższą znajomość z gęstymi krzakami na poboczu. Cudem zwolniłem na tyle, aby nie stracić kontaktu z utwardzonym podłożem. Potem zjeżdżałem już ostrożniej i bardzo dobrze, bo miałem czas, aby rozejrzeć się wokół siebie. A było warto, bo wśród wielu mniej lub bardziej nowoczesnych budynków zauważyłem relikty minionej epoki i to nie tej sprzed lat trzydziestu, czy czterdziestu, ale tak na oko przynajmniej osiemdziesięciu. Który to już raz miałem wrażenie, że właśnie przeniosłem się w czasie? Ta okolica musiała kiedyś wyglądać zupełnie inaczej. Nie było murowanych domów, anten satelitarnych, asfaltowej drogi. Domostwa były drewniane, zapewne podobne do tego, które uwieczniłem na fotografii.


Podróż w czasie w okolicy Cosówki

Jak długo ten dom oprze się próbie czasu? Czy ktoś jeszcze w nim mieszka? W oknie nie widziałem nikogo, lecz wyobraźnie podpowiadała, że za firanką siedzi staruszka i spogląda przez zakurzone okna na świat, który tak bardzo się zmienił za jej życia. Czeka by przekroczyć próg wieczności, a wtedy ktoś kupi tę działkę, zburzy chatę, a na jej miejscu postawi kolejny betonowy bunkier… Wszystko przemija.

Tak bardzo zatopiłem się w powiewie nostalgii, że nie czułem nawet trudów podjazdu, który potem musiałem pokonać. Kontynuując wątek podróży w czasie, wróciłem na chwilę na mojej młodości, która przypadła w najbardziej fascynującym okresie historii najnowszej, czyli w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Dlaczego o tym myślałem? Z powodu pewnej płyty. Ale najpierw mały rys historyczny… Muzyka jest jedną z moich pasji, której jestem wierny po dzień dzisiejszy. Lata ’80 stworzyły gatunek muzyczny o nazwie „New Romantic”. Obiektywnie należy podkreślić, że nurt ten nie charakteryzował się specjalnie skomplikowanymi konstrukcjami muzycznymi, ale mam do niego stosunek sentymentalny. Mam sporo płyt z tego okresu, do których często wracam. Jednym z czołowych przedstawicieli „nowego romantyzmu” był brytyjski zespół Ultravox. Kto wówczas nie słuchał „Vienna”, „The Voice”, „Hymn”, „Visions in Blue” czy „Dancing with Tears in My Eyes”? Czasy się zmieniły, Midge Ure usiłował zrobić karierę solową, a po zespole słuch zaginął. I oto nagle po latach reaktywował się, a rok temu pojawiła się płyta! Niby nowa, niby nowoczesna, ale przenosi słuchacza w lata ’80. Kolejna dzisiaj podróż w czasie. I o tym sobie myślałem, gdy pokonywałem ostatnie kilometry dzielące mnie od Wieliczki.

Nie miało być nostalgicznie, ale tak jakoś wyszło…

Wszystko zaczęło się od przestudiowania trasy rozpoczętego dzisiaj Tour de Pologne. Ostatni etap, czyli jazda indywidualna na czas zostanie rozegrany dokładnie za tydzień. Kolarze będą walczyć o jak najlepszy rezultat na odcinku pomiędzy Wieliczką a Krakowem. Nie pojadą najkrótszą drogą, lecz przejadą malowniczą trasą, która przez połowę dystansu będzie hybrydą męczących podjazdów i szybkich zjazdów. Pomyślałem sobie, że warto poczuć na własnej skórze, co czeka profesjonalistów. Trasa wspomnianego etapu była więc punktem wyjścia dzisiejszej przejażdżki. To byłoby za mało, więc znacznie ją wydłużyłem, przy czym kierowałem się zasadą: nie ma być łatwo. Nie wziąłem wszakże pod uwagę, że akurat w ten weekend przyjdzie do Polski fala upałów. Zaplanowana trasa w kontekście trzydziestu kilku stopni w cieniu wyglądała więc na totalne szaleństwo.

Spodziewałem się, że wyjadę około południa, ale dzięki jakiemuś nadgorliwemu parafianinowi, który uparł się, aby o 7:30 kosić trawę na terenie kościoła, zarówno ja, jak i połowa osiedla została pozbawiona możliwości wyspania się po tygodniu pracy. Na nogach byłem więc przynajmniej godzinę wcześniej niż zwykle i mogłem spokojnie przygotować się do wyjazdu. Przezornie zapakowałem więcej niż zwykle batoników oraz dwie dodatkowe butelki wody mineralnej. Wyruszyłem punktualnie o 11.

Chcąc zaliczyć trasę VII etapu TdP, musiałem najpierw pojechać do Wieliczki. Słońce mocno świeciło, ale nie przeszkadzało w pokonaniu pierwszych, łatwych, rozgrzewkowych kilometrów. Przyjechałem na wielicki rynek, bo właśnie tam odbędzie się start i mogłem rozpocząć właściwą część trasy.

Przejechałem kilkadziesiąt metrów po kostce brukowej i zanim zdążyłem się zorientować, zaczął się pierwszy podjazd. Świeży asfalt, położony zapewne z okazji wyścigu, niemalże parował w pełnym słońcu. Powoli pokonywałem dwa kilometry w poziomie i ponad sto metrów przewyższenia, które dzieliły mnie od Sierczy. Nie forsowałem się i oszczędzałem siły, a przez kolejne dwa kilometry mogłem odprężyć się na szybkim zjeździe. To było ważne, bo zaraz potem droga znowu zaczęła piąć się w górę. Tym razem były to ponad cztery kilometry z raptem dwoma lub trzema płaskimi fragmentami, które pozwalały na złapanie oddechu. Termometr wskazywał 36°C, gdy mozolnie zaliczałem każdy metr z ponad stu metrów przewyższenia. Przejechałem przez Koźmice Wielkie i Gorzków. Tutaj skręciłem na wschód w stronę wsi Raciborsko. Droga początkowo jeszcze się nieco wznosiła, a potem zaczęła delikatnie opadać. Gdy wjechałem do Raciborska i skręciłem na północ, łagodny spadek przeszedł w zdecydowanie bardziej stromy zjazd. I bardzo dobrze, bo szybka jazda była jedyną szansą na ochłodzenie ciała. To co dobre, szybko się jednak kończy i niebawem musiałem zmierzyć się z kolejną górką. Tym razem był to podjazd do wsi Rożnowa, która znajduje się tuż obok Wieliczki. Na niebie pojawiły się chmurki, które na tyle przysłoniły słońce, że temperatura spadła do 32°C i od razu zrobiło się nieco sympatyczniej. Całkiem fajnie było na górze, bo miałem przed sobą trzy kilometry zjazdu, na którym „straciłem” prawie 120 metrów wysokości. W Wieliczce skręciłem w stronę Gdowa i dojechałem do ronda. Przejechałem przez Lednicę Górną. W Tomaszkowicach najadłem się strachu, gdy jakiś idiota kierujący tirem, nie dość, że z pewnością przekroczył dozwoloną prędkość, to zupełnie zignorował konieczność zachowania bezpiecznego odstępu. Wielkie opony przemknęły tuż obok mnie, a ja przypomniałem sobie, że wiele lat temu w podobnej sytuacji zginął mój znajomy, wciągnięty pod koła naczepy. Zaczynam się zastanawiać, czy nie powinienem jeździć z kamerą i upubliczniać tego typu przypadki, a może nawet donosić na policję? „Donos” nie brzmi szczególnie ładnie, ale być może uratuję komuś życie. A tak na marginesie, to drogi 966, czyli tej w stronę Gdowa wyjątkowo nie lubię. Pozbawiona poboczy jest bardzo niebezpieczna dla rowerzystów, głównie z prostego powodu, że mało kto jedzie tędy z dozwoloną prędkością. Na szczęście w Tomaszkowicach skręciłem na północ, kończąc krótki, acz nerwowy przejazd drogą 966.

Dojechałem do Sułkowa i przejechałem wiaduktem ponad drogą 94. W tym miejscu w sobotę kolarze skręcą na zachód i pomkną do Krakowa. Ja zakończyłem tutaj eksplorację trasy VII etapu TdP i zatrzymałem się na chwilę, by zastanowić się czy realizować zaplanowaną trasę, czy – biorąc pod uwagę upał – zrezygnować i wybrać łatwiejszy wariant, bądź nawet wrócić do domu. Szybko doszedłem do jedynego słusznego wniosku, że rezygnacja z tak błahych powodów jak upał, nie leży w mojej naturze. Ruszyłem więc w dalszą drogę. Dojechałem do Ochmanowa, a potem do Bodzanowa. Trasa była pagórkowata, ale w porównaniu do tego, co już miałem poza sobą, nie była specjalnie wymagająca. Z Bodzanowa pojechałem na południe, przejechałem przez Zabłocie i dotarłem do wsi Łazany. Znowu miałem pod górę. Nachylenie sięgało 10%, żar lał się z nieba i promieniował od asfaltu. Zero cienia. Biorąc głębokie oddechy miałem wrażenie, że przejeżdżam przez piekło. Wyjątkowo powoli zbliżałem się do szczytu wzniesienia. Zamiast więc patrzeć przed siebie i dołować myślą, że jeszcze tak daleko, koncentrowałem wzrok na drodze tuż przed rowerem. To pomaga. Wreszcie dotarłem na górę i po chwili mogłem rozkoszować się długim zjazdem do wsi Hucisko, a potem do Kunic. Tam skręciłem w stronę Dobczyc, rozpoczynając jednocześnie pokonywanie kilkukilometrowego, prawie płaskiego odcinka trasy.

Z Dobczyc pojechałem w stronę Myślenic. Wzniesienia, które miałem w zasięgu wzroku oznaczały, że najwyższy czas pożegnać płaską drogę. W planie miałem dojechanie do Świątnik Górnych, ale nie najkrótszą drogą. Przejechałem przez Brzączowice, a potem przez Działy, Granice, Wiśnicz i Zagórze. Po drodze wstąpiłem do wiejskiego sklepiku, aby uzupełnić zapas wody mineralnej, który na tym etapie był już znacząco uszczuplony. Z Zagórza pojechałem do Sieprawia. To ponad kilometrowy, dosyć stromy zjazd. Cieszyłem się, bo znowu mogłem się trochę odprężyć, a przede wszystkim trochę ochłodzić. Niestety zjazd miał także skutki uboczne. Przede mną były Świątniki Górne, które jak sama nazwa wskazuje położone są na górze, a ja byłem… na dole. Który to już raz musiałem dzisiaj zmierzyć się z nieubłaganym prawem powszechnego ciążenia? Podjazd zaczął się zupełnie niewinnie. Nachylenie dochodziło do 6%, a GPS wskazywał, że do celu jest niecałe dwa kilometry. Pomyślałem, że spokojnie dam radę i to nawet bez zadyszki. Niestety moja radość nie trwała zbyt długo. Po chwili nachylenie wzrosło i w niektórych miejscach licznik wskazywał nawet 13%. Na domiar złego zostałem zaatakowany przez jakieś oszalałe osy i sporą część energii traciłem na ich odganianie. Metr za metrem zbliżałem się do głównej drogi, czując jak krople potu spływają po twarzy, czując jak resztki energii ulatują w nicość z tygla ogrzewanego piekielnym upałem. Jeszcze 300 metrów, 250, 200… Coraz bliżej… 100 metrów, 50… Dotarłem.

Ze Świątnik Górnych miałem już blisko do Krakowa, ale… ale wcale nie chciało mi się wybierać najkrótszej drogi. Pojechałem więc do Mogilan, co oznaczało pokonanie kolejnych metrów w pionie. Z Mogilan zjechałem do Skawiny i tam zatrzymałem się na krótki postój w parku. Potem tradycyjnie pojechałem do Tyńca, a stamtąd wróciłem do Krakowa. Nie jechałem jednak zatłoczoną ścieżką rowerową, ale ulicą Tyniecką. Przejechałem przez Dębniki i dotarłem do Podgórza. Stąd zostało mi już tylko sześć kilometrów do domu, do chłodnej kąpieli i do szklanki zimnej Coca-Coli.



Koniec podjazdu w Łazanach…


Wyjeżdżam z Dobczyc…


Odpoczynek z Kazimierzem Wielkim w skawińskim parku…

Dzisiaj eksplorowałem południowo wschodnie okolice Krakowa. Za cel postawiłem sobie zaliczenie kilku podjazdów, co akurat w tych rejonach nie stanowi większego problemu, bo trudno znaleźć tam prosty i płaski odcinek drogi dłuższy niż kilkaset metrów.

Zmagania zacząłem niedaleko domu, bo najpierw pojechałem do Kosocic. Odcinek ten potraktowałem jak rozgrzewkę. Potem ulicą Krzemieniecką zjechałem do Wieliczki. Skierowałem się na południe do Sierczy. Wybrałem chyba jeden z bardziej stromych podjazdów ulicą Jasną. Nie jechałem cały czas asfaltem, ale wybrałem skrót drogą gruntową. Nachylenie cały czas oscylowało pomiędzy 8 a 10%. Jednak najtrudniejsze było dopiero przede mną. Ostatni, na szczęście krótki odcinek, miał 19%. Dotarłem do „cywilizowanej” drogi i ruszyłem dalej. Cały czas do góry, ale nachylenie było już w granicach rozsądku. Dojechałem do drogi 964, przejechałem nią jakieś 100 metrów i skręciłem w stronę Chorągwicy. To oczywiście oznaczało dalszą wspinaczkę. Droga do Chorągwicy jest właśnie remontowana. I tutaj mała dygresja. Nie zbudowano w Polsce wszystkich planowanych autostrad, stan wielu dróg przypomina odcinki specjalne rajdu Dakar, ale przemierzając od kilku lat małopolskie szlaki muszę obiektywnie przyznać, że widzę olbrzymią różnicę. Wiele miejscowości ma piękne, nowe drogi i ulice, a w innych właśnie trwają remonty. Polska w budowie. Może nie ta z pierwszych stron gazet, ta zalana szambem polityki, ale ta zwykła, ta prawdziwa, gdzie mieszkańcy wiedzą, że są u siebie i dom swój chcą pięknym pragną uczynić.

Z Chorągwicy pojechałem do Raciborska, co oznaczało najpierw zjazd, a potem podjazd. Następną wsią były Dobranowice, z których zjechałem do wsi Hucisko. Skręciłem na północ, a to oznaczało kolejne zmagania z grawitacją. Dojechałem do Sławkowic i pojechałem na wschód do Bilczyc. Tutaj moja trasa krzyżowała się z drogą na Gdów. Ja jednak pojechałem dalej na wschód w stronę Niegowici. W Bilczycach kątem oka zauważyłem tablicę informującą, że jadę drogą wyremontowaną w przeważającej mierze z pieniędzy unijnych. Kolejny przykład dobrze spożytkowanych funduszy. Dojechałem do Niegowici. Minąłem mały pomnik „naszego” papieża. Większy stoi przy kościele, ale do centrum wioski nie wjeżdżałem. Pomknąłem dalej na północ w stronę drogi 94, czyli dawnej E40. Kiedyś była to ekstremalnie ruchliwa i niebezpieczna droga. Jednak ją także wyremontowano, a od kiedy cały ruch przeniósł się na pobliską autostradę, droga 94 stała się prawie „deptakiem”. Zatrzymałem się przy wiadukcie zauroczony magią wieczornych barw, za co odpowiedzialne było oczywiście słońce. Zrobiłem kilka zdjęć i pojechałem dalej.

Przejechałem przez Brzezie, dojechałem do wsi Gruszki i skręciłem na zachód. Byłem teraz na drodze, którą wielokrotnie pokonywałem w odwrotnym kierunku, w stronę Puszczy Niepołomickiej. Znam tutaj niemalże każdy kamień. Mogłem więc odprężyć się i obserwując grę kolorów zachodzącego słońca, zmierzałem do domu, by dzielić radość wspólnego wieczoru z moją Moniką.



Chorągwica widziana od południa


Kościół we wsi Brzezie


Droga 94, kiedyś E40. Trudno uwierzyć, że była ekstremalnie ruchliwa. Dzisiaj do Tarnowa jedzie się autostradą…


W krzywym zwierciadle ;)

Campo Casale, 25 lipca 1944 roku, godzina 19:28. George Culliford jeszcze raz omiata wzrokiem wszystkie zegary. Odwraca się do drugiego pilota i mówi „no to lećmy do twojej Polski”. Grymas uśmiechu pojawia się na twarzy Kazimierza Szrajera. To nie będzie łatwe zadanie. Dłoń pilota przesuwa dźwignie przepustnic. Silniki wchodzą na wysokie obroty, łopaty śmigieł coraz mocniej tną powietrze, chcąc wyrwać maszynę z objęć prawa grawitacji. Wreszcie kapitan zwalnia hamulce i Dakota zaczyna toczyć się po pasie startowym. Zrazu powoli, majestatycznie, a potem coraz szybciej i szybciej. W końcu odrywa się od ziemi. Pilot wciąga podwozie i spogląda przez okno. Przez głowę przebiega złowieszcza myśl, że być może po raz ostatni patrzy na oddalające się budynki, które z tej perspektywy wyglądają niczym dziecięce zabawki. Nawigator podaje kurs i samolot oznaczony symbolem KG-477 V kieruje się na północ w stronę kraju, który od prawie pięciu lat pogrążony jest w mroku hitlerowskiej okupacji…

***

Kraków, 20 lipca 2013 roku, godzina 11:19. Upewniam się, czy zabrałem wszystko. Dodatkowe butelki z wodą mineralną, batony energetyczne oraz to, co wożę zawsze, czyli aparat fotograficzny, narzędzia, łątki, dętkę, dokumenty, pieniądze, telefon komórkowy. Wpinam nogi w pedały, żegnam się i ruszam w drogę. Celem mojej eskapady jest to samo miejsce, do którego 69 lat temu zmierzała załoga Dakoty – lądowisko Motyl pomiędzy wsiami Wał-Ruda i Jadowniki Mokre. Plan dosyć ambitny, bo mam do przejechania około 80 kilometrów w jedną stronę. Na szczęście jest odpowiednia pogoda, czyli nie za zimno i nie za ciepło, a północny wiatr nie powinien przeszkadzać w jeździe. Początkowo jadę doskonale sobie znaną trasą do Szarowa. Potem przejeżdżam przez Kłaj, Stanisławice, Damienice i docieram do Proszówek, gdzie przejeżdżam przez most na Rabie. Jestem na przedmieściach Bochni, ale kierując się na północ bardzo szybko wyjeżdżam z miasta. Po kilku kilometrach wjeżdżam do Gawłowa. Widząc drewniany kościółek, a tuż obok cmentarz ewangelicki, zatrzymuję się na krótki odpoczynek.


Cmentarz ewangelicki w Gawłowie. Najstarsze groby pochodzą z 1806 roku, najnowsze z 1945.


Wściekle atakowany przez komary robię kilka zdjęć, batonikami uzupełniam spalone kalorie i ruszam dalej. Mijam kolejne miejscowości: Ostrów Królewski, Ostrów Szlachecki, Zatoka, Dębina, Górka. Za tą ostatnią wioską wjeżdżam do lasu. Kończy się asfalt i przez najbliższe kilka kilometrów jadę drogą gruntową. Przejeżdżam przez wsie Rudy-Rysie, Borzęcin i Waryś, w której znajduję niemiecki cmentarz wojenny z okresu I Wojny Światowej. Droga znowu wiedzie przez las, za którym wjeżdżam do Brzeźnicy. Skręcam na północny wschód, a niedługo potem na północny zachód. Jestem w Woli Radłowskiej, co oznacza, że do celu podróży jest już bardzo blisko.

***

Wał-Ruda, 26 lipca 1944 roku, godzina 0:00. Ciepła, letnia noc. Ciemność rozpraszana srebrnym światłem gwiazd i cisza przerywana jedynie szumem pobliskich lasów lub odległym ujadaniem psów. Nagle w tę scenerię wkrada się delikatny warkot silników nadlatującego samolotu. Z każdą chwilą staje się coraz głośniejszy. Partyzanci nie mają wątpliwości. Niedługo potem Dakota pojawia się nad lądowiskiem i nadaje umówiony znak. Reflektor z ziemi przekazuje odpowiedź. Natychmiast zapalają się ogniska oraz światła boczne lądowiska. W nocnym mroku pojawia się magia świateł, piękna lecz zdradzająca, że nie wszyscy śpią tej nocy. Niedaleko stacjonuje oddział niemieckich lotników. Ryzyko jest bardzo duże, ale zadanie należy wykonać. Dakota odlatuje na północ i zawraca. Obniża lot. W pewnym momencie zapala reflektor, którego światło gwałtownie rozprasza mrok. Teraz już nie tylko słychać, ale i widać lądujący samolot. Zdenerwowanie jest coraz większe, a tymczasem pierwsze podejście jest tylko próbne. Samolot ponownie zawraca i po kilku minutach rozpoczyna ostateczne podejście. O godzinie 0:23 Dakota zatrzymuje się na łące.

***

Wał-Ruda, 26 lipca 1944, godzina 0:10. George Culliford widzi jak z tonącej w ciemności ziemi wyłaniają się światła lądowiska. Wie, że nie ma dużo czasu. Jest nad terytorium wroga, a letnie poranki nadchodzą wcześnie, stanowczo zbyt wcześnie. Kieruje się na północ, aby zawrócić i podejść do lądowania. W kokpicie panuje cisza. Nie słychać niczego poza miarowym odgłosem dwóch silników. Pilot zawraca, wypuszcza podwozie i zaczyna obniżać lot. Zapala potężny reflektor. Przelatuje nad lądowiskiem uważnie je obserwując. Czas płynie. George Culliford wie, że musi wykonać jeszcze jedno podejście, tym razem to właściwe. Łagodny skręt. Mijają kolejne minuty, które wydają się wiecznością. Kolejny nawrót. Teraz światła lądowiska są idealnie na kursie. Prawa dłoń przesuwa przepustnice, delikatnie ruchy wolantu i orczyka korygują kurs. Kazimierz Szrajer podaje kolejne odczyty z wysokościomierza. Ziemia jest coraz bliżej. Wreszcie koła dotykają nierównej powierzchni łąki. Samolot podskakuje i coraz wolniej toczy się po pasie. Pilot widzi, jak na ziemi ktoś daje znak do zatrzymania. Mocniej wciska hamulce i zatrzymuje się. Silniki pracują na wolnych obrotach. 23 minuty temu minęła północ. Teraz liczy się czas…

***

Wał-Ruda, 20 lipca 2013 roku, godzina 14:40. Przyjeżdżam do celu mojej dzisiejszej przejażdżki. Zaplanowałem ją jakiś czas temu i czekałem, aż będę mógł plan ten zrealizować. Po pierwsze musiałem być w formie, a po drugie czekałem na właściwą pogodę. Chciałem też, aby odbyła się w podobnym czasie, czyli w lipcu, aby choć przez moment pod zamkniętymi powiekami ujrzeć i poczuć klimat tamtej letniej nocy.


Pamiątkowy kamień przy drodze nieopodal lądowiska


Czym była Operacja III Most? Dlaczego aż tylu ludzi narażało swoje życie? Większość z Was zapewne zna odpowiedź, ale młodszym przypomnę, bo nie sądzę, aby współczesne programy nauczania historii poświęciły więcej niż dwa zdania na opisanie zdarzenia, które miało istotny wpływ na przebieg II Wojny Światowej.

Gdy w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 roku zmasowany nalot RAF’u obrócił w ruinę doświadczalny ośrodek Peenemünde na wyspie Uznam, hitlerowcy postanowi, że prace nad nową, cudowną bronią będą kontynuowane gdzie indziej. Tą bronią była rakieta V-2, owoc niemieckiej nauki i doświadczenia, dziecko genialnego konstruktora Wernhera von Brauna. W przeciwieństwie do rakiety, a w zasadzie pocisku latającego V-1, który ze względu na stosunkowo niewielką prędkość dosyć łatwo mógł zostać zestrzelony przez lotnictwo lub obronę przeciwlotniczą, V-2 była praktycznie niemożliwa do zestrzelenia. Jej prędkość wielokrotnie przekraczała możliwości samolotów bojowych. Alianci mieli tylko jeden sposób na ograniczenie strat. Należało niszczyć wyrzutnie rakiet, zanim ta ostatnia zdołała oderwać się od ziemi. Trudne to było zadanie, bo Niemcy opracowali samobieżne wyrzutnie. Inną kwestię pozostawał fakt, że sprzymierzeni nie mieli dostatecznej wiedzy na temat budowy samej rakiety, bo ta przecież wybuchała po uderzeniu w ziemię, niszcząc przy okazji samą siebie. Po ewakuowaniu ośrodka Peenemünde, Niemcy przenieśli testy nowej broni na poligon doświadczalny w miejscowości Blizna. Rakiety stąd wystrzeliwane spadały zazwyczaj nieopodal wsi Sarnaki. We wsi stacjonował nawet specjalny oddział, który zajmował się wyszukiwaniem miejsc upadku, oceną zniszczeń oraz zabezpieczał pozostałości broni. Rakiety przeważnie wybuchały po uderzeniu w ziemię, ale 30 maja 1944 stało się inaczej. Pocisk nie wybuchł i nie został odnaleziony przez niemieckich żołnierzy, ale przez partyzantów Armii Krajowej. Pojawiła się niepowtarzalna szansa zbadania konstrukcji rakiety, a zrozumienie zasad działania było przecież pierwszym warunkiem opracowania taktyki obronnej, na którą czekali mieszkańcy ostrzeliwanego Londynu. Części zdobytej broni należało niezwłocznie przesłać na zachód. Operacja III Most właśnie się narodziła.

Po wojnie nie zginęła pamięć o tym wydarzeniu, chociaż władzom ludowej ojczyzny nie na rękę było chwalić czyny żołnierzy Armii Krajowej. Akcja żyła jednak w ludzkiej pamięci, a odbywające się rokrocznie uroczystości gromadziły tych, którzy w niej uczestniczyli i mogli opowiedzieć młodszym pokoleniom o wydarzeniach tamtej nocy. Jednak dopiero w 2004 roku postawiono przy drodze pamiątkowy kamień, a pięć lat później na łąkach, gdzie lądowała Dakota, odsłonięto skromny pomnik.


Stąd George Culliford podchodził do lądowania


Lądowisko „Motyl” wygląda dzisiaj zupełnie inaczej. Tuż obok znajduje się żwirownia. Ślady jej poprzedniej działalności zostały zalane wodą, więc trudno sobie wyobrazić, że kiedykolwiek mógł tutaj lądować samolot. Ale tak właśnie było. Stoję teraz w tym miejscu. Patrzę na południowy zachód. To stamtąd nadlatywała Dakota. Potem poleciała na północny zachód. Zawracał pewnie w okolicy Uścia Solnego, gdzie Raba uchodzi do Wisły. Stamtąd rozpoczynała podejście do lądowania. Staram się uciec myślami od czasu rzeczywistego i przenieść się w czasie o 69 lat. Tuż obok stoją partyzanci, młode chłopaki. Jak się czuli Ci, których najpiękniejsze lata przypadły na mroczny czas wojny? Sądzę, że w ogóle nie myśleli o tym, że oddali historii w zastaw swoje własne życie, a już z pewnością nie przypuszczali, że ich czyn zostanie oficjalnie doceniony u schyłku ich dni, a niektórzy w ogóle czasu tego nie dożyją.


Skromny pomnik w miejscu, gdzie 69 lat temu lądowała Dakota

***

Wał-Ruda, 26 lipca 1944, godzina 0:28. Na pokładzie Dakoty jest już cenna przesyłka. George Culliford kolejny raz kładzie rękę na przepustnicach. Silniki zwiększają obroty. Kadłub drży, ale samolot stoi w miejscu. Więcej mocy. Wycie silników wrzyna się brutalnie w noc. Pęd powietrza unosi ogon, ale samolot ciągle tkwi w tym samym miejscu. Pada podejrzenie, że zablokowały się hamulce. Decyzja aby przeciąć przewody hydrauliczne wydaje się jedynym słusznym rozwiązaniem. Kolejna próba. Przepustnice po raz kolejny są otwarte do końca. Mieszkańcy oddalonego o ponad 20 kilometrów Tarnowa będą później wspominać, że słyszeli ryk silników. Samolot ciągle jest uziemiony, a czas nieubłaganie płynie. Każda chwila zwiększa ryzyko. Niemcy na pewno nie śpią. Trzecia próba także kończy się niepowodzeniem. Nie ma wyjścia. Pada dramatyczny rozkaz spalenia maszyny. Załoga i partyzanci zaczynają opróżniać samolot. Ktoś po chwili dostrzega, że podwozie zapadło się w grząskim gruncie. Cześć żołnierzy rzuca się do pracy. Gołymi rękami odgarniają ziemię, podkładają pod koła przyniesione deski. Inna grupa pospiesznie pakuje do samolotu to, co wcześniej z niego wyciągnęła. George Culliford podejmuje kolejną próbę – ostatnią. Krople potu spływają mu po twarzy, ale ręka pewnie zaciska się na dźwigniach regulujących obroty silników. Maksymalna moc. Samolot nareszcie rusza z miejsca. Nabiera prędkości i wkrótce odrywa się od polskiej ziemi. Gasną światła, zapada ciemność, warkot silników staje się coraz cichszy. Jest prawie pół do drugiej w nocy. Niedługo zacznie świtać, a Dakota jeszcze długo będzie lecieć nad wrogim terytorium.

***

Wał-Ruda, 20 lipca 2013 roku, godzina 15:50. Po raz ostatni spoglądam na miejsce, które 69 lat temu było lądowiskiem. Patrzę na pobliski las, świadka wydarzeń, których echa przywiodły mnie tutaj i zdaje mi się, że wśród szumu drzew słyszę odgłos samolotu, który powoli znika w ciemności. Pora i na mnie. Aparat fotograficzny wędruje do plecaka, zapinam kask, z menu GPS’a wybieram trasę powrotną. Nie mieli takich udogodnień piloci Dakoty.


Nadszedł czas powrotu…


Dojeżdżając do głównej drogi zatrzymuję się, aby przepuścić konwój ślubnych aut. Bezsensownie hałasując klaksonami przejeżdżają obok. Ciekawe, czy ktokolwiek z gości zdaje sobie sprawę, że mogą okazywać tę radość, na tej ziemi, w tym języku, między innymi dzięki tym, których przyjechałem tutaj wspomnieć? Orszak po chwili zatrzymuje się, bo „kwiat miejscowej inteligencji” zablokował drogę. Wódka za przejazd. Jedna, druga, trzecia… Taka tradycja. Czwarta, piąta, szósta… Traktor zjeżdża na bok, samochody ruszają by po chwili zniknąć za zakrętem. Ja także ruszam. Kieruję się na północ, a niedługo potem skręcam na zachód. Przejeżdżam przez Szczurową, a później przez Uście Solne. To gdzieś tutaj Dakota rozpoczynała podejście do lądowania. Jadę dalej. Mijam Ispinę, a w Woli Zabierzowskiej funduję sobie pierwszy, i zarazem ostatni podczas powrotnej drogi, krótki postój. Nie czuję zmęczenia. Tylko najmniej szlachetna część ciała daje mi się trochę we znaki. Żelowa wkładka w spodenkach dedykowanych na długie dystanse nie sprawdza się. Dojeżdżam do Niepołomic. Choć do domu pozostało ponad 20 kilometrów, to czuję, jakbym już w nim był. Ostatnia część trasy to już rutyna.

***

Brindisi, 26 lipca 1944 roku, godzina 5:43. George Culliford zakończył kołowanie po płycie lotniska. Silniki zmniejszają obroty, aż wreszcie zatrzymują się. Tysiące kilometrów dalej Londyn budzi się właśnie do życia, życia w którym już niedługo będzie mniej śmierci spadającej z nieba.

***

Kraków, 20 lipca 2013 roku, godzina 19:10. Dojeżdżam pod dom. Zatrzymuję się, wyłączam całą elektronikę. Za mną prawie 170 kilometrów spędzonych na rowerowym siodełku. Za mną 69 lat historii. Przede mną kolejne pomysły na odkrywanie historii najnowszej, której próżno szukać w zreformowanym, ograniczonym do poziomu „kolorowania drwala” systemie szkolnictwa. Józef Piłsudski powiedział kiedyś, że „Naród, który traci pamięć przestaje być Narodem – staje się jedynie zbiorem ludzi, czasowo zajmujących dane terytorium”. I niech to zdanie wystarczy za komentarz.

Niedzielny, pochmurny poranek nie napawał optymistycznie. Przy czym przez poranek rozumiem godzinę 9:00, czyli moment, w którym proboszcz za pomocą dzwonów daje wszystkim znać, że za pół godziny rozpoczyna się msza. Robi to pewnie na wypadek, gdyby któryś z parafian nie miał zegarka, ani telefonu komórkowego, ani telewizora, ani komputera, ani choćby radia… Zapadłem w krótką drzemkę, a gdy ponownie otworzyłem oczy, niebo wyglądało już znacznie lepiej. Postanowiłem więc, że popołudniu wybiorę się na przejażdżkę.

W ostatnim numerze bikeBoard pani Karolina Kozela napisała, jak możny sporządzić własny żel energetyczny. Wpadłem na pomysł, aby sprawdzić w praktyce ową miksturę, co było o tyle łatwe, że miałem w domu wszystkie składniki. Zmiksowałem więc kaszę jaglaną, banany i daktyle, dodałem szczyptę soli i trochę cynamonu. Sprawdziłem, czy mieszanina w ogóle jest jadalna, a ponieważ smakowała lepiej niż wyglądała, z pewnym trudem wepchnąłem podejrzanie wyglądającą papkę do woreczka i zapakowałem do plecaka. Tak wyposażony punktualnie o 14 wyruszyłem w trasę.

Najpierw pojechałem do pobliskiego hipermarketu Tesco, a konkretnie do znajdującego się tam bankomatu. Kiedyś przekonałem się, że są sytuacje, gdy plastikowy pieniądz na nic się nie zdaje i gotówka jest na wagę złota, zgodnie z kryzysowym prawem głoszonym przez giełdowych graczy: „the cash is king”. Wyposażywszy się w prawne środki płatnicze, ruszyłem dalej. Przejechałem ulicami Kosocicką, Rżącką, Cechową i Stojałowskiego. Potem Podmokłą, Jugowicką i Zawiłą. Wiał dosyć silny zachodni wiatr. Mimo to jazda sprawiała mi dużą przyjemność. Wiedziałem, że wcześniej czy później zmienię kierunek i wtedy pozwolę sobie na odpoczynek. Skręciłem na północ w ulicę Skotnicką, dojechałem do Winnickiej i w końcu do Tynieckiej. Podobnie jak poprzednim razem, dojechałem do ulicy Kolnej by przejechać na drugi brzeg Wisły. Tam zatrzymałem się na moment, aby łyknąć trochę energetycznego żelu „made by me” ;). W dalszym ciągu kontynuowałem jazdę tym samym szlakiem, co poprzednio. Dojechałem więc do Księcia Józefa i skierowałem się do Kryspinowa, a potem do Liszek. Jednak tym razem nie skręciłem w stronę Morawicy, ale pojechałem dalej. Trasa na tym odcinku nie była płaska. To wznosiła się, to opadała. Krótko mówiąc nie było nudno. Przejechałem przez Kaszów i nadal podążałem pod wiatr na zachód. Skręciłem do Czułówka. Teraz jechałem na północny-wschód, a więc miałem „wietrzne” wspomaganie.

Dojeżdżałem do Czułowa. Cały czas pod górę. Gdy już dotarłem do głównej drogi, kolejny raz skręciłem na zachód. Znów miałem pod górę. Niedługo później skierowałem się na północ do Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. Droga nareszcie wiodła w dół. Przejechałem przez piękną, pełną bujnej zieleni Dolinę Mnikowską. Ten fragment był bardzo odprężający. Za Mnikowem skręciłem na północny-wchód, przejechałem przez Dziady i dotarłem do Morawicy. Teraz moja trasa kolejny raz pokrywała się z poprzednią przejażdżką. Przejechałem więc pod autostradą i skręciłem w stronę Balic. Miałem wiatr w plecy, więc jazda była teraz łatwa, aż za bardzo łatwa. Nie czułem zmęczenia, więc postanowiłem utrudnić sobie życie i zamiast skierować się prosto do Krakowa, skręciłem w Balicach na północ, a zaraz potem na zachód w stronę Burowa.

Droga znów zaczęła się piąć w górę. Minąłem Burów i wspinałem się dalej. Najbardziej stromo zrobiło się przed Kleszczowem. Tutaj maksymalne nachylenie wynosiło 11%. Nie wiem, czy to cudowne właściwości własnoręcznie przyrządzonego żelu energetycznego, czy może po prostu byłem w formie, ale jakoś bez specjalnego trudu wywiozłem wszystkie swoje kilogramy na szczyt. A było warto, bo za szczytem czekała nagroda w postaci szybkiego zjazdu do Kochanowa. Tam przekroczyłem 70 km/h i niewiele brakowało, abym pobił swój prywatny rekord. Jednak jak zwykle przestraszyłem się jednego z zakrętów i wolałem zwolnić, zamiast ryzykować zakończenia żywota na jednym z gęsto rosnących drzew. W Kochanowie skręciłem w stronę Zabierzowa i w tym właśnie miejscu rozpocząłem procedurę powrotu do domu, aczkolwiek nie najkrótszą drogą.

W Zabierzowie zaliczyłem króciutki postój, w celu przełknięcia następnej porcji cudownego żelu. Potem pojechałem w stronę Rząski, ale tam nie zjechałem do ulicy Balickiej, tylko pojechałem w stronę ulicy Pasternik. Później dotarłem do ulicy Jasnogórskiej, by ulicą Gaik dojechać do ulicy Łokietka. Poruszałem się w stronę centrum Krakowa, aż w końcu pojawiłem się na Podgórzu. Stamtąd tradycyjnym szlakiem przez Rybitwy dotarłem do domu.



Za chwilę rozpocznę ostatnie 20 kilometrów…

Wielokrotnie wspominałem, że Kraków jest idealnym miastem dla rowerzystów. Nie mam tutaj na myśli infrastruktury, bo z rowerowymi ścieżkami różnie u nas bywa, ale o geograficzne położenie. Wolisz jeździć po płaskim? Proszę bardzo. Lubisz pagórki? Jest ich pod dostatkiem. Kochasz góry? Są niedaleko. Szukając pozytywnego zmęczenia, czyli takiego, które wiąże się z silnym wydzielaniem endorfin, postanowiłem zaliczyć dzisiaj „hopkowatą” trasę w okolicach Krakowa. Zaopatrzywszy się w spory zapas wody, bo wysoka temperatura zwiastowała szybkie odwodnienie, tuż po siedemnastej wyruszyłem na trasę.

Zacząłem skromnie od dojazdu do Wieliczki. Nie skierowałem się do centrum tego urokliwego miasta, ale od razu skręciłem w ulicę Kościuszki i zaraz potem w ulicę Sadową. Ulica ta mniej lub bardziej pnie się do góry, a za granicą Krakowa przechodzi w ulicę Krzemieniecką. Niezbyt wymagający to podjazd, który idealnie nadawał się na rozgrzewkę. Jechałem pod wiatr, ale coś innego przeszkadzało mi znacznie bardziej. Ktoś kiedyś wpadł na pomysł, aby przy ulicy Krzemienieckiej zlokalizować… sortownię śmieci MPO. Nie wiem, co tutaj sortują, ale z pewnością nie są to buteleczki po perfumach. W gorące dni nad okolicą unosi się mało atrakcyjny zapach, a dzisiaj właśnie było gorąco. Chcąc szybko opuścić „strefę skażenia”, musiałem mocniej nacisnąć na pedały, co wymagało wdychania większych ilości morowego powietrza. W końcu dałem za wygraną i miast brnąć w smrodzie, skręciłem w ulicę Żelazowskiego. Tutaj czekał na mnie bardzo szybki zjazd. Po nim rozpoczął się oczywiście podjazd, który zakończyłem przy kościele w Kosocicach. Ulicami Osterwy, Tuchowską i Drogą Rokadową dotarłem do ulicy Kuryłowicza. Zaliczyłem kolejny zjazd i znalazłem się na ulicy Myślenickiej. Początkowo pojechałem w stronę ulicy Kąpielowej, ale szybko zmieniłem kierunek i pojechałem na południe.

Minąłem Lusinę i skierowałem się do Wrząsowic. Tutaj zaczął się kolejny podjazd. Asfalt potęgował odczucie gorąca, więc niezbyt spiesznie wspinałem się na górę. Zgodnie z prawami natury, po podjeździe był zjazd, a potem następny podjazd, tym razem do Świątnik Górnych. Tam skręciłem w stronę Mogilan. Pagórkowata i kręta droga wiodła przez małe wioski, by doprowadzić mnie do nowego wiaduktu nad „zakopianką”, za którym rozpocząłem podjazd do centrum Mogilan, czyli małego ryneczku z kościołem i Urzędem Gminy. To był prawie najwyższy punkt dzisiejszej eskapady. Prawie, bo niecałe dwa kilometry dalej, gdy jechałem w stronę wioski Buków, byłem wyżej o jakieś dziesięć metrów. Za Bukowem skręciłem w stronę Skawiny. Był to najszybszy fragment trasy. Na krótkim odcinku zjechałem 150 metrów w dół. Szkoda, że droga miejscami przypomina kartoflisko, bo spokojnie mógłbym zbliżyć się, a może i pobić mój prywatny rekord prędkości.

Przejechałem przez Skawinę i skierowałem się do Tyńca. Jadąc w stronę obwodnicy Krakowa i kładki nad Wisłą, zastanawiałem się, co dalej. Nie chciałem wracać ścieżką rowerową wzdłuż Wisły, bo to wyglądało za mało ambitnie. Pomyślałem, że ostatni akt dzisiejszej wycieczki powinien być mocnym akcentem. Przejechałem więc na drugą stronę Królowej Rzek Polskich, ulicą Orlą wyjechałem do ulicy Księcia Józefa, skręciłem na wchód, a wkrótce zmieniłem kierunek i skręciłem w Aleję Wędrowników. Zamierzałem wyjechać do ZOO. Podjazd od tej strony jest bardziej wymagający, niż ten tradycyjny ulicą Leśną. Nachylenie miejscami dochodzi do 11%, więc zakończywszy najtrudniejszą część podjazdu, łapczywie wdychałem powietrze. Wkrótce potem byłem już przy ZOO i mogłem cieszyć się ostatnim tego dnia szybkim zjazdem.

W porównaniu do reszty trasy, ostatni etap nie był ekscytujący. Dojechałem na Salwator, ścieżką wzdłuż Wisły pokonałem odcinek do Kładki Bernatka i przejechałem na drugi brzeg. Potem jeszcze Zabłocie, ulica Lipska, Rybitwy, Bieżanów i mogłem otworzyć lodówkę, by zasłużenie uraczyć się złocistym napojem.

Kolejny upalny dzień. Zastanawiałem się nad celem dzisiejszej przejażdżki i w końcu pomyślałem, że odwiedzę okolice, w których rzadko bywam, czyli północno-wschodnie okolice Krakowa. Zacząłem jednak standardowo. Przez Kokotów, Węgrzce Wielkie i Grabie dotarłem do Niepołomic. Ten fragment trasy opisywałem tak wiele razy, że spokojnie mogę go pominąć. W Niepołomicach przejechałem na drugi brzeg Wisły. W tym momencie zazwyczaj kierowałem się do Ruszczy, ale nie tym razem. Dzisiaj pojechałem dalej na północ. Minąłem drogę na Sandomierz i dojechałem do Czulic. Potem zafundowałem sobie półokrąg, którego głównymi punktami były Biórków Mały, Pietrzejowice, Kocmyrzów, Dojazdów i Prusy. Jadąc pośród pól uprawnych, w pełnym słońcu pokonywałem kolejne pagórki. Pomimo wysokiej temperatury jechało mi się całkiem nieźle. Zwracałem uwagę, aby w regularnych odstępach czasu nawadniać się. Nie miałem żadnych problemów z oddychaniem i tylko podjazdy pokonywałem na nieco miększym niż zwykle przełożeniu. Do Krakowa wjechałem ulicą Kocmyrzowską. Szybko skierowałem się w stronę Mogiły, przejechałem przez Most Wandy, a potem… a potem był już standardowy, rutynowy przejazd przez Rybitwy. Niedługo później byłem już w domu.



Wieża ciśnień przy trasie

Sobotnie przedpołudnie. Za oknem świeci słońce, ale patrząc na konary drzew kłaniające się światu, wiem, że wiatr nie należy do delikatnych. Dzisiaj chciałem zaliczyć jedną z tras, którą zaprojektowałem sobie jakieś dwa lata temu. Do tej pory zamierzeń tych nie udało mi się zrealizować. Ważne, aby nie było zbyt dużego upału, ale silny wiatr też nie jest wskazany. Waham się więc, czy to dobry moment, tym bardziej, że na stole czekają dwa bilety na wieczorny spektakl w Teatrze Stu. Jest już prawie dziesiąta, a ja potrzebuję mieć komfort psychiczny, że niezależnie od trudów trasy, zdążę jeszcze odświeżyć się, zjeść spóźniony obiad i panować w teatrze nad rozwojem wypadków, zamiast będąc zmęczonym, dyskretnie zerkać na zegarek. Mam trzy warianty trasy. Długi, dłuższy i najdłuższy. Sprawdzam czas, patrzę za okno. Wiem, że nie osiągnę takiej średniej, jak na płaskich trasach. Na wszelki wypadek wybieram więc wariant pośredni i spokojnie przygotowuję się do jazdy. Dwa pełne bidony, mała butelka wody mineralnej, cztery batony energetyczne. Jestem gotowy. Tuż przed wpół do jedenastej wyruszam na trasę.

Najpierw kieruję się w stronę Wieliczki. Rozgrzewam się, więc jadę raczej wolno. Niestety niedane jest mi długo cieszyć się spokojną rozgrzewką. W Wieliczce czeka mnie pierwszy podjazd na dosyć ruchliwej drodze w kierunku Dobczyc. 120 metrów przewyższenia na „dzień dobry” nie wywołuje przesadnej eksplozji endorfin, ale daję radę, a mięśnie powoli przygotowują się na dzisiejszy sprawdzian. Żeby było weselej, wiatr wieje z południowego zachodu, a więc prawie w twarz i nie wygląda to zbyt optymistycznie. Podjazd wreszcie kończy się, a zaraz za nim, zgodnie z logiką podkrakowskich okolic, zaczyna się zjazd. „Oddaję” z wysokości jakieś osiemdziesiąt metrów tylko po to, aby znów zacząć piąć się w górę. Podjeżdżając do Rzeszotar jestem już na tyle rozgrzany, że czynię to bez większego trudu. Za Rzeszotarami czeka na mnie kolejny zjazd, potem delikatny podjazd i wreszcie za Dziekanowicami, bardzo szybki i kręty zjazd do Dobczyc. Szkoda, że na serpentynach nie mogę trochę bardziej pościnać zakrętów – „fun” byłby zdecydowanie większy.

W Dobczycach rezygnuję z przejazdu przez nowy most i na rondzie skręcam na zachód. Silne podmuchy wiatru mocno mnie spowalniają. Półtora kilometrowy, płaski odcinek do kolejnego ronda pokonuję w mało przyzwoitym tempie. Skręcam do centrum. Gdy ostatni raz byłem w tym miejscu, trwał właśnie remont. Odmienił on wizerunek miasta. Chyba powinienem częściej zapuszczać się w te okolice. Przejeżdżając wśród budynków mam wiatr w plecy. Jadę więc zdecydowanie szybciej. W końcu wyjeżdżam na drogę w kierunku Kasiny Wielkiej.

Początkowo jest nieźle. Nachylenie rzadko kiedy dochodzi do 2%. Przeważnie jest 1%, albo nawet mniej. Mimo to nie jedzie mi się najlepiej. Droga cały czas delikatnie pnie się w górę, co oznacza, że nie mogę przestać pedałować. Z każdym przejechanym kilometrem wysokość powoli rośnie. Mijam Poznachowice Dolne i Wiśniową. Dojeżdżam do wioski Wierzbanowa. Tutaj pozwalam sobie na kilkuminutową przerwę. Zjadam batonik, uszczuplam zapasy płynów i w drogę. Rozpoczyna się podjazd. W krótkim czasie muszę wznieść się sto kilkadziesiąt metrów w górę. Idzie mi całkiem nieźle i spokojnie osiągam najwyższy punkt dzisiejszej przejażdżki. Lekki zjazd i jestem w Kasinie Wielkiej.

Spodziewałem się, że wioska wykorzysta potężny potencjał marketingowy, którym jest nasza mistrzyni nart – Justyna Kowalczyk. Choćby jakaś skromna informacja w stylu „Witamy w Kasinie Wielkiej - miejscu, skąd pochodzi czterokrotna zdobywczyni Pucharu Świata w biegach narciarskich”. Nic z tych rzeczy. To po prostu spokojna, malownicza wieś położona pośród pięknych gór. Nie mam niestety zbyt wiele czasu, aby podziwiać uroki miejscowości i skręcam w stronę kolejnego etapu mojej włóczęgi, którym jest malutka wioska Węglówka. Początkowo droga jest łatwa. To delikatnie opada, to równie spokojnie pnie się w górę. Potem zaczynają się schody i wkrótce muszę miejscami zmierzyć się z 11% nachyleniem. Znowu przekraczam 500 m n.p.m. Na szczycie pochłaniam kolejny baton i uzupełniam płyny. Teraz rozpoczyna się zjazd. Nawierzchnia nie jest najlepszej jakości, więc nie grozi mi pobicie rekordu prędkości, ale jeśli kiedykolwiek Unia Europejska sfinansuje remont drogi Węglówka – Kobielnik, to kto wie? Póki co, poruszam się pięćdziesiąt kilka kilometrów na godzinę i gwałtownie wydzielają się endorfiny. Lubię to… Co ja gadam? Kocham to!

Zjeżdżam do Kobielnika i skręcam na zachód. Nie ma lekko. Rozpoczyna się kolejny podjazd. Słońce przygrzewa, w nogach mam już „parę” metrów przewyższeń, a droga zdaje się nie mieć końca. Staram się nie używać „młynka”, ale przy 14% nachyleniu daję za wygraną i przerzucam łańcuch na najmniejszą tarczę. Najtrudniejsza część podjazdu ma ponad pół kilometra, gdzie minimalne nachylenie wynosi 10%, a maksymalne 14%. Słońce i zmęczenie robi swoje. Wzrok zaczyna płatać figle i mam wrażenie, że droga pnie się coraz wyżej i wyżej. Staram się więc nie patrzeć daleko przed siebie, ale obserwuję obszar tuż przed rowerem, skupiając się na synchronizacji oddechu i pracy nóg. W końcu dojeżdżam do kolejnego szczytu. Za szczytem oczywiście rozpoczyna się zjazd, który wynagradza wszystkie trudy walki na podjeździe. Dojeżdżam do Lipnika i… popełniam błąd nawigacyjny. Zamiast na północ w stronę wsi Trzemeśnia, skręcam na wschód i po przejechaniu półtora kilometra jestem znów na trasie Dobczyce – Kasina Wielka. Nie mam czasu, aby naprawić swój błąd, więc tą samą drogą wracam do Dobczyc. Teraz jest oczywiście o wiele łatwiej, bo droga delikatnie opada i dodatkowo mam wiatr w plecy.

W Dobczycach skręcam na zachód w stronę Myślenic. Za miastem rozpoczyna się niewielki podjazd, ale po przejechaniu siedemdziesięciu kilometrów, jego pokonanie trochę mnie kosztuje. Niedługo potem skręcam na północ w stronę Gorzkowa. Wioska leży na wysokości ponad 350 metrów, a więc kolejny raz muszę mocniej nacisnąć na pedały. Sprawdzam czas. Jest po czternastej, a więc rosną szanse, że nie zasnę w teatrze. W Gorzkowie skręcam na zachód i jadę do Świątnik Górnych. Byłem tutaj dwa dni wcześniej, a więc trasę mam opanowaną. Kilka niegroźnych podjazdów i równie spokojnych zjazdów. Dam radę.

Dojeżdżam do Świątnik Górnych i skręcam w stronę Krakowa. Długi, odprężający zjazd. Potem kilka podjazdów, ale nie robią już na mnie wielkiego wrażenia. Ostatni podjazd, podobnie jak dwa dni wcześniej, zaliczam na ulicy Sawiczewskich. Jeszcze tylko przejazd przez Kosocice, potem ulicą Kosocicką i jestem w domu.

Odprężająca kąpiel, obiad. Potem czysta koszula, marynarka i jedziemy (samochodem) do Teatru Stu. Oglądając „Wędrowanie wg S. Wyspiańskiego. Część II Wyzwolenie” podziwiam wspaniałą grę aktorów. Niełatwa to sztuka, wysoko stawia poprzeczkę dla widzów. Staram się nie pogubić w meandrach trudnego tekstu, zrozumieć przenośnie i alegorie. Odnoszę wrażenie, że łatwiej było pokonać dzisiejsze podjazdy, niż zmierzyć się z tekstem czołowego przedstawiciela Młodej Polski. Jest jednak coś wspólnego, co łączy te dwa pozornie odległe światy – świat młodopolskiego dramatu i świat mojej rowerowej pasji. I tam i tu jest mowa o tej samej, jedynej, wspaniałej, najpiękniejszej ziemi – Polsce.

„Chcę, żeby w letni dzień,
w upalny letni dzień
przede mną zżęto żytni łan,
dzwoniących sierpów słyszeć szmer
i świerszczów szept, i szum,
i żeby w oczach mych
koszono kąkol w snopie zbóż.

Chcę widzieć, słyszeć w skwarny dzień
czas kośby dobrych ziół i złych
i jak od płowych zżętych pól
ptactwo się podnosi na żer.

(...)

Chcę patrzeć, słyszeć, jaki gwar
zielonych złotych much;
chcę widzieć, słyszeć, tężyć słuch,
jak z kwiatów spada kwietny puch,
jak lęk i groza kosi łan,
wśród ciszy pól i gór,
w słonecznym blasku złotych chmur,
na chleb na przyszły rok.

Chcę patrzeć, patrzeć, tężyć wzrok...
i potrącać mogiłę co krok.

(...)

Chcę pójść w zaciszny, gęsty bór
za skłony sinych gór
i patrzeć po konarach drzew:
od których, z jakich stron
słonecznych żarów wionie wiew,
jak krąży w drzewach żywny sok...
i które padną za rok...
i że niczyich rąk nie zbroczy krew.”

/Stanisław Wyspiański – Wyzwolenie. Akt II/



Okolice wsi Wierzbanowa


W najwyższym punkcie trasy


Za chwilę zjadę do Kasiny Wielkiej


Węglówka


Profil dzisiejszej trasy